โภชนาการและอาหารสำหรับผู้ป่วยวิกฤติ เช่น ผู้ป่วย ICU
อาหารและโภชนาการของผู้ที่เข้ารักษาตัวในห้องไอซียู (ICU) เป็นปัจจัยสำคัญปัจจัยหนึ่งที่อาจช่วยรักษาชีวิตคนที่คุณรักได้ ซึ่งแพทย์และนักโภชนาการในโรงพยาบาล จะเป็นผู้ที่ให้คำปรึกษากับคุณได้ดีที่สุด การเข้าใจถึงความสำคัญของสารอาหารที่จำเป็น จะช่วยให้คุณดูแลคนที่คุณรักได้เหมาะสมยิ่งขึ้น เพื่อพักฟื้นร่างกายในระยะยาว
สาเหตุที่ผู้ป่วยวิกฤต ต้องการพลังงานมากกว่าคนปกติ
ผู้ป่วยวิกฤติ เช่น ผู้ป่วย ICU ร่างกายจะตอบสนองโดยการกระตุ้นของ "กลไกความเครียด" (stress mechanisms) ในการจัดส่งพลังงานไปยังอวัยวะสำคัญของร่ายกาย ร่างกายของคนเราจะนำพลังงานที่สะสมไว้ในร่างกายมาใช้และสร้างสารต่าง ๆ ที่ช่วยรักษาอาการบาดเจ็บ1 กลไกดังกล่าวส่งผลหลายประการ เช่น ทำให้ร่างกายต้องการใช้พลังงานมากขึ้น น้ำตาลในเลือดสูง และสูญเสียมวลกล้ามเนื้อ
หากไม่ได้รับสารอาหารที่เหมาะสม จะส่งผลเสียอย่างไร
ผู้ป่วยวิกฤติมักไม่สามารถรับประทานอาหารให้ได้สารอาหารอย่างครบถ้วน ดังนั้นจึงมักจะมีปัญหาน้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้ฟื้นตัวได้ช้าและได้ผลการรักษาที่ไม่น่าพึงพอใจ2 ดังนั้น การได้รับโภชนบำบัด จึงมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการให้พลังงานและป้องกันภาวะขาดสารอาหารในผู้ป่วยเหล่านี้
โปรตีนคุณภาพสูง ดีอย่างไรกับผู้ป่วยวิกฤต
อย่างไรก็ตาม ความต้องการด้านโภชนาการของผู้ป่วยวิกฤติมีความซับซ้อน1 พลังงานที่ร่างกายได้รับควรจะสอดคล้องกับพลังงานที่ผู้ป่วยต้องการ ผู้ป่วยควรจะได้รับโปรตีนในปริมาณที่เพียงพอต่อการซ่อมแซมและเสริมสร้างเนื้อเยื่อและป้องกันไม่ให้ร่างกายขาดแคลนกรดอะมิโนที่จำเป็นต่อการตอบสนองต่อความเครียด เวย์โปรตีนเป็นโปรตีนคุณภาพ ที่เป็นแหล่งกรดอะมิโนจำเป็นทั้งหมดที่ร่างกายไม่สามารถสร้างขึ้นมาด้วยตัวเองได้ (คนเราต้องการกรดอะมิโนจำเป็นทั้งหมด 8 ชนิด และเวย์โปรตีน เป็นโปรตีนที่ให้กรดอะมิโนครบทั้ง 8 ชนิด)
ผู้ป่วยวิกฤตอาจมีปัญหาการย่อยการดูดซึมสารอาหาร
การได้รับอาหารสูตรครบถ้วน ที่ประกอบด้วยเวย์โปรตีนได้ผ่านการไฮโดรไลซ์หรือย่อยเป็นกรดอะมิโนแล้ว จะช่วยให้ดูดซึมนำไปใช้ได้เร็วกว่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ป่วยวิกฤติหลายคนต้องรับอาหารทางสายยาง ดังนั้น จึงควรให้สารละลายที่สามารถส่งสารอาหารที่พร้อมดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้อย่างสม่ำเสมอและสามารถปรับให้เหมาะกับความต้องการของผู้ป่วยแต่ละคนได้ง่าย
สารอาหารกับระบบภูมิคุ้มกันของผู้ป่วยวิกฤต
ถึงแม้ว่าร่างกายของคนเราจะต้องการวิตามินและแร่ธาตุในปริมาณเพียงเล็กน้อย แต่วิตามินและแร่ธาตุก็เป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการทำงานของร่างกาย ซึ่งสำคัญต่อการซ่อมแซมและฟื้นฟูอย่างยิ่ง ผลการศึกษาวิจัยแสดงให้เห็นว่า สารอาหารบางชนิดอาจจะมีประโยชน์ต่อระบบภูมิคุ้มกัน การเผาผลาญ และการทำงานของระบบย่อยอาหาร อาร์จินีน กรดไขมันโอเมก้า 3 สารต้านอนุมูลอิสระ และนิวคลีโอไทด์ คือส่วนผสมที่ปัจจุบันถูกเติมเข้าไปในอาหารประเภท "ปรับระบบภูมิคุ้มกัน" หรือ "เสริมสร้างการทำงานของระบบภูมิกัน" กล่าวกันว่า ส่วนผสมเหล่านี้จะเสริมสร้างการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน และมีรายงานว่าช่วยสมานแผลและลดระยะเวลารักษาตัวในโรงพยาบาลได้1,2 หากรับประทานอย่างเหมาะสม อาหารสูตรครบถ้วนสำหรับผู้ป่วยวิกฤติจะช่วยดูแลและเสริมสร้างการทำงานของร่างกาย ทำให้ฟื้นตัวเร็วขึ้น และที่สำคัญที่สุดคือ ช่วยให้มีชีวิตต่อไปได้
1. Preiser JC, van Zanten AR, Berger MM, et al. Crit Care. 2015;19:35.
2. Debaveye Y, Van den Berghe G. Annu Rev Nutr. 2006;26:513-538.
